Türk Kripto Para Borsaları Lisans Durumları: 2025 Rehberi
Kripto para ekosisteminin Türkiye'de yasal bir çerçeveye kavuşması, 2024-2025 döneminde gerçekleşen yasal düzenlemelerle mümkün oldu. Bu rehberde, Türkiye'deki kripto para borsalarının güncel lisans durumlarını, yasal düzenlemelerin kapsamını ve yatırımcılar için önemli bilgileri detaylı olarak inceliyoruz.
Türkiye'de Kripto Para Düzenlemeleri
Yasal Çerçevenin Gelişimi
Türkiye'de kripto para varlıklarına ilişkin ilk kapsamlı yasal düzenleme, 7518 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 2 Temmuz 2024 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kanun, kripto varlık hizmet sağlayıcıları (KVHS) olarak adlandırılan kripto para borsalarını Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) düzenleme ve denetim yetkisi altına aldı.
Yasal çerçeve geliştirildikten sonra, SPK tarafından 13 Mart 2025 tarihinde iki önemli tebliğ yayımlandı:
- III-35/B.1 sayılı Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ
- III-35/B.2 sayılı Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ
Bu tebliğler, kripto para borsalarının nasıl lisans alacağını, hangi şartları sağlamaları gerektiğini ve faaliyetlerini nasıl sürdüreceklerini detaylı olarak belirledi.
Lisanslama Süreci
Türkiye'de faaliyet gösteren kripto para borsaları, SPK'ya başvurarak lisans almak zorundalar. Mevcut borsalar için başvuru süresi 2 Ekim 2024 tarihine kadar belirlendi. Bu tarihe kadar başvuru yapmayan veya lisans şartlarını sağlayamayan borsalar, Türkiye'de hizmet vermeyi durdurmaları gerekiyor.
Lisanslama sürecinin ana aşamaları şunlardır:
- Başvuru aşaması: Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, SPK'ya başvurarak lisans talebinde bulunur.
- Değerlendirme aşaması: SPK, başvuruları teknik, mali ve idari açıdan değerlendirir.
- TÜBİTAK incelemesi: Başvuru sahiplerinin teknik altyapısı, TÜBİTAK tarafından belirlenen kriterlere göre incelenir.
- Lisans verilmesi: Şartları sağlayan kripto para borsalarına SPK tarafından lisans verilir.
Lisans Şartları
Kripto para borsalarının lisans alabilmesi için sağlamaları gereken temel şartlar şunlardır:
- Asgari sermaye şartı: Kripto para borsaları için SPK tarafından belirlenen asgari sermaye gereksinimi
- Teknik altyapı yeterliliği: TÜBİTAK tarafından belirlenen teknik kriterlere uygunluk
- Personel yeterliliği: Belirli pozisyonlar için nitelikli personel bulundurma zorunluluğu
- Kurumsal yönetim yapısı: Şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim yapısı
- Müşteri varlıkları güvenliği: Müşteri varlıklarının koruma altına alınmasına yönelik tedbirler
- Bilgi sistemleri güvenliği: Siber güvenlik önlemleri ve veri koruma tedbirleri
Türkiye'deki Kripto Para Borsalarının Lisans Durumları
SPK tarafından 2025 yılı itibariyle "Faaliyette Bulunanlar Listesi" yayımlanmıştır. Bu liste, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun Geçici 11. maddesi uyarınca faaliyette bulunacaklarını beyan eden kuruluşları içermektedir. Ancak bu listenin varlığı, listede yer alan kuruluşların ilgili mevzuat uyarınca yetkilendirildiği anlamına gelmemektedir.
Aşağıda, Türkiye'deki önde gelen kripto para borsalarının güncel lisans durumları ve özellikleri yer almaktadır:
BtcTurk
Şirket Bilgileri:
- Kuruluş Yılı: 2013
- Tam Unvan: BtcTurk Dijital Varlık Alım Satım Platformları A.Ş.
- Merkez: İstanbul, Türkiye
Lisans Durumu:
- SPK'ya lisans başvurusunda bulunmuştur.
- "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nde yer almaktadır.
- Türkiye'de faaliyet gösteren en eski kripto para borsasıdır.
Güvenlik ve Uyum:
- Müşteri varlıklarının büyük kısmını soğuk cüzdanlarda saklar.
- AML (Kara Para Aklamayla Mücadele) ve KYC (Müşterini Tanı) süreçlerini uygulamaktadır.
- ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikasına sahiptir.
Paribu
Şirket Bilgileri:
- Kuruluş Yılı: 2017
- Tam Unvan: Paribu Teknoloji A.Ş.
- Merkez: İstanbul, Türkiye
Lisans Durumu:
- SPK'ya lisans başvurusunda bulunmuştur.
- "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nde yer almaktadır.
- Türkiye'nin en yüksek işlem hacmine sahip kripto para borsalarından biridir.
Güvenlik ve Uyum:
- Çok faktörlü kimlik doğrulama sistemine sahiptir.
- Gelişmiş izleme sistemleri kullanmaktadır.
- Kara para aklamayla mücadele politikalarını uygulamaktadır.
Binance TR
Şirket Bilgileri:
- Kuruluş Yılı: 2020
- Tam Unvan: BN Teknoloji A.Ş.
- Merkez: İstanbul, Türkiye
Lisans Durumu:
- SPK'ya lisans başvurusunda bulunmuştur.
- "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nde yer almaktadır.
- Global Binance platformunun Türkiye operasyonudur.
Güvenlik ve Uyum:
- ISO 27001 ve ISO 27701 sertifikalarına sahiptir.
- SAFU (Güvenli Varlık Fonu) ile kullanıcı varlıklarını koruma altına almaktadır.
- Kapsamlı KYC ve AML protokolleri uygulamaktadır.
- Şüpheli işlemler için gelişmiş izleme sistemleri kullanmaktadır.
ICRYPEX
Şirket Bilgileri:
- Kuruluş Yılı: 2018
- Tam Unvan: ICRYPEX Bilişim A.Ş.
- Merkez: İstanbul, Türkiye
Lisans Durumu:
- SPK'ya lisans başvurusunda bulunmuştur.
- "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nde yer almaktadır.
- Avrupa Birliği lisansına sahip bir Türk kripto para borsasıdır.
Güvenlik ve Uyum:
- AB uyumlu KYC ve AML süreçlerini uygulamaktadır.
- Müşteri varlıklarının büyük kısmını soğuk cüzdanlarda saklar.
- Çok faktörlü kimlik doğrulama sistemine sahiptir.
Bitlo
Şirket Bilgileri:
- Kuruluş Yılı: 2018
- Tam Unvan: Bitlo Teknoloji A.Ş.
- Merkez: İstanbul, Türkiye
Lisans Durumu:
- SPK'ya lisans başvurusunda bulunmuştur.
- "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nde yer almaktadır.
- Müşteri odaklı yaklaşımı ile tanınan bir kripto para borsasıdır.
Güvenlik ve Uyum:
- Müşteri varlıklarının %95'inden fazlasını soğuk cüzdanlarda saklama politikası
- Gelişmiş 2FA ve telefon doğrulama sistemleri
- AML uyum süreçleri uygulamaktadır.
SPK Düzenlemelerinin Kripto Para Borsalarına Etkileri
Yeni düzenlemeler, Türkiye'deki kripto para borsalarını çeşitli açılardan etkilemektedir. İşte bu düzenlemelerin en önemli etkileri:
Müşteri Varlıklarının Korunması
- Varlık Ayrıştırması: Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşteri varlıklarını kendi varlıklarından ayrı tutmak zorundadır.
- Haczedilemezlik: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle müşterilerin nakit ve kripto varlıkları haczedilemez.
- Tehlike Sorumluluğu: Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, bilişim sistemlerinin işletilmesi, siber saldırılar veya personelin davranışlarından kaynaklanan kripto varlık kayıplarından Türk Borçlar Kanunu kapsamında "tehlike sorumluluğu" ile sorumlu tutulmuştur.
Teknik Gereksinimler
- TÜBİTAK Standartları: Bilgi sistemleri ve teknolojik altyapı kapsamında TÜBİTAK tarafından belirlenen teknik kriterlere uyum zorunluluğu getirilmiştir.
- Bilgi Sistemleri Denetimi: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bilgi sistemleri bağımsız denetimi, SPK listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılması gerekmektedir.
- Veri Güvenliği: Kullanıcı verilerinin gizliliğini ve güvenliğini sağlamaya yönelik tedbirler almak zorunlu hale getirilmiştir.
Piyasa Düzenlemeleri
- Piyasa Bozucu Eylemlerle Mücadele: Platformlar, nezdlerinde gerçekleştirilen piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlere ilişkin tespitleri yapmak ve gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
- Listeleme Kuralları: Platformlarca kendi nezdlerinde işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine ve bunların işlem görmesinin sonlandırılmasına ilişkin yazılı listeleme prosedürü oluşturulması zorunlu kılınmıştır.
- Fiyat Oluşumu: Platformlarda fiyatlar serbestçe oluşacaktır.
Mali Yükümlülükler
- SPK ve TÜBİTAK Ödemeleri: Platformlar, her yıl bir önceki yılki faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde 1'ini SPK'ya, yüzde 1'ini ise TÜBİTAK bütçesine ödemek zorundadır.
- Mali Denetim: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi SPK listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılması gerekmektedir.
Yurt Dışı Kripto Para Borsalarının Türkiye'deki Durumu
2 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemeyle, yurt dışında yerleşik kripto para borsalarının Türkiye'de faaliyet göstermeleri belirli şartlara bağlanmıştır.
Yurt dışında yerleşik platformların aşağıdaki durumlardan herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilmektedir:
- Türkiye'de iş yeri açılması
- Türkçe internet sitesi oluşturulması
- Sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye'de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması
Bu kapsamda, yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcıların Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini 2 Ekim 2024 tarihine kadar sonlandırmaları veya SPK'dan lisans almaları gerekmektedir. Bu tarihten sonra, belirtilen şekilde Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunmaya devam edenler hakkında yasal işlem uygulanacaktır.
Kripto Para ATM'leri ve Elektronik Cihazlar
Düzenleme kapsamında, müşterilerin kripto varlıkları nakde veya nakdi kripto varlığa çevirebilmelerine ve kripto varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine imkân veren Türkiye'de yerleşik ATM ve benzeri elektronik işlem cihazlarının faaliyetleri de 2 Ekim 2024 tarihine kadar sonlandırılmalıdır. Bu tarihten sonra faaliyette bulunmaya devam edenler ve buna imkân sağlayanlar hakkında yasal işlem uygulanacaktır.
Yatırımcılar İçin Önemli Bilgiler
Türkiye'deki kripto para yatırımcıları için yeni düzenlemelerle ilgili bilinmesi gereken önemli noktalar şunlardır:
Vergilendirme Durumu
2025 itibariyle, bireysel yatırımcıların kripto para işlemlerinden elde ettikleri kazançlara yönelik özel bir vergi düzenlemesi bulunmamaktadır. Yasa kapsamında sadece, kripto para borsalarının gelirlerinin bir kısmının SPK ve TÜBİTAK'a aktarılması zorunluluğu getirilmiştir.
Müşteri Varlıklarının Güvenliği
Yeni düzenlemeler, müşteri varlıklarının güvenliğini artırmaya yönelik önemli hükümler içermektedir:
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşteri varlıklarını kendi varlıklarından ayrı tutmak zorundadır.
- Müşteri varlıkları, hizmet sağlayıcının iflas durumunda alacaklılardan korunmaktadır.
- Hizmet sağlayıcılar, müşteri varlıklarının güvenliğini sağlamak için gerekli teknik ve idari tedbirleri almakla yükümlüdür.
Lisanslı Platformları Kontrol Etme
Yatırımcılar, işlem yaptıkları kripto para borsasının lisans durumunu SPK'nın resmi web sitesinde yer alan "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nden kontrol edebilirler. Bu liste, faaliyette bulunacaklarını beyan eden kuruluşları göstermektedir, ancak listedeki kuruluşların henüz tam olarak yetkilendirildiği anlamına gelmemektedir.
Şikâyet ve İtiraz Mekanizmaları
Yeni düzenlemelerle birlikte, yatırımcılar için şikâyet ve itiraz mekanizmaları da oluşturulmuştur:
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşteri şikâyetlerini değerlendirmek ve çözmek için etkili prosedürler oluşturmak zorundadır.
- Şikâyetlerin çözümü konusunda anlaşmazlık durumunda, SPK nezdinde itiraz mekanizmaları bulunmaktadır.
Gelecek Beklentileri ve Trendler
Türkiye'deki kripto para düzenlemeleri ve borsaların lisanslanması sürecinin, sektörü çeşitli şekillerde etkilemesi beklenmektedir:
Sektörel Konsolidasyon
Küçük ve orta ölçekli kripto para borsalarının, sermaye yeterliliği ve teknik gereksinimler gibi zorunlulukları karşılamakta zorlanması nedeniyle, sektörde bir konsolidasyon yaşanması beklenmektedir. Bu durum, daha az sayıda ancak daha güçlü platformların ortaya çıkmasına yol açabilir.
Kurumsal Yatırımcı İlgisinin Artması
Yasal çerçevenin netleşmesi ve lisanslı platformların ortaya çıkmasıyla birlikte, kurumsal yatırımcıların kripto para piyasasına ilgisinin artması beklenmektedir. Bu durum, piyasaya daha fazla likidite kazandırabilir ve daha istikrarlı bir ortam sağlayabilir.
Yenilikçi Hizmetlerin Gelişmesi
Düzenlemeler, kripto para borsalarının daha yenilikçi ve çeşitli hizmetler sunmasına da olanak tanıyabilir:
- Kripto para bazlı finansal ürünler
- Kurumsal çözümler
- Blockchain tabanlı finansal hizmetler
- Tokenize edilmiş varlık platformları
Global Entegrasyon
Türkiye'deki düzenlemelerin, AB'nin Kripto Varlık Piyasaları (MICA) düzenlemeleri gibi global standartlarla uyumlaştırılması, Türk kripto para borsalarının uluslararası piyasalara entegrasyonunu kolaylaştırabilir.
Sonuç
Türkiye'de kripto para borsalarının lisanslandırılması süreci, sektörün yasal bir zemine oturtulması ve yatırımcıların korunması açısından önemli bir adımdır. 2025 itibariyle, başta BtcTurk, Paribu, Binance TR, ICRYPEX ve Bitlo olmak üzere önde gelen kripto para borsaları, SPK'ya lisans başvurusunda bulunmuş ve "Faaliyette Bulunanlar Listesi"nde yer almıştır.
Yeni düzenlemeler, müşteri varlıklarının korunması, teknik ve güvenlik standartlarının yükseltilmesi ve piyasa bütünlüğünün sağlanması açısından önemli hükümler içermektedir. Bu düzenlemelerin, Türkiye'deki kripto para ekosisteminin daha sağlıklı ve güvenli bir şekilde büyümesine katkı sağlaması beklenmektedir.
Yatırımcıların, işlem yapmayı düşündükleri kripto para borsalarının lisans durumunu kontrol etmeleri ve yalnızca lisanslı platformlarla çalışmaları önerilmektedir. Ayrıca, kripto para yatırımlarının doğası gereği risk içerdiği unutulmamalı ve yatırım kararları alınırken dikkatli olunmalıdır.
