P2P Kripto Ticareti Nedir?
P2P (Peer-to-Peer), yani eşler arası kripto para ticareti, kullanıcıların herhangi bir aracı kuruma ihtiyaç duymadan doğrudan kendi aralarında kripto varlık alım satımı yapabilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu sistemde kullanıcılar, ilan açarak kripto para satın almak ya da satmak istediklerini belirtir ve karşı tarafla anlaşılarak işlem gerçekleştirilir.
Klasik borsalardan farklı olarak P2P ticaretinde genellikle işlem ücreti daha düşüktür ve kullanıcılar kendi ödeme yöntemlerini belirleyebilir. Ancak bu özgürlük aynı zamanda bazı yasal ve güvenlik sorunlarını da beraberinde getirmektedir.
Türkiye’de Kripto Paraların Hukuki Statüsü
Türkiye'de kripto paralar resmi olarak “para” ya da “elektronik para” olarak tanımlanmamaktadır. Ancak 2021 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmasını yasaklamıştır. Bu yönetmelikle birlikte kripto varlıklar bir ödeme aracı olarak kullanılamasa da, yatırım aracı olarak alım-satımı serbesttir.
Bu durum P2P kripto ticareti açısından bir gri alan oluşturmaktadır. Çünkü doğrudan bireylerin kendi arasında yaptığı işlemler mevcut yasal çerçevede net olarak tanımlanmış değildir. Bu da uygulamada hem avantajlar hem de bazı riskler doğurmaktadır.
P2P Kripto Ticareti Türkiye’de Yasal mı?
Türkiye’de P2P kripto ticareti doğrudan yasaklanmamıştır. Hatta bireylerin kendi aralarında kripto varlık alım satımı yapmaları hukuken mümkündür. Ancak bu işlemlerin kara para aklama, vergi kaçırma veya dolandırıcılık gibi yasa dışı faaliyetlerde kullanılmasının önüne geçmek için devletin denetim mekanizmaları giderek sıkılaşmaktadır.
Özellikle SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) ve MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu), kripto işlemlerde şeffaflık ve kayıt altına alma konularında sıkı düzenlemeler getirmeye hazırlanmaktadır. Bu çerçevede, lisanssız platformlar ve kayıt dışı P2P işlemler ilerleyen dönemde yaptırımlara tabi tutulabilir.
P2P Ticareti Yapanların Dikkat Etmesi Gereken Hukuki Unsurlar
- Vergi Yükümlülüğü:
Her ne kadar kripto kazançlarının vergilendirilmesine ilişkin yasal altyapı henüz tam oturmuş olmasa da, elde edilen kazançların gelir vergisine tabi tutulabileceği değerlendirilmektedir. P2P ticareti yapanların bu gelirleri beyan etmeleri gerekebilir. - Kimlik Doğrulama:
MASAK mevzuatına göre, yüksek tutarlı işlemlerde kimlik tespiti zorunludur. P2P ticaretinde taraflar kendi aralarında KYC (Müşterini Tanı) doğrulaması yapmadığı için risk artmaktadır. - Dolandırıcılık Riski:
Aracı platform olmadan yapılan işlemlerde, tarafların ödeme yaptıktan sonra coin’i alamaması ya da coin gönderip para alamaması gibi dolandırıcılık vakaları oldukça yaygındır. - Yasal Takip Riski:
Suç gelirlerinin aklanmasında kullanılması halinde taraflar istemeden dahi olsa MASAK tarafından incelemeye alınabilir. Bu nedenle işlem yapılan kişi ve kaynakların güvenilir olması büyük önem taşır.
Lisanssız P2P Platformlara Yönelik Riskler
Türkiye’de SPK henüz kripto varlık platformlarını lisanslamaya başlamış durumda. Ancak P2P hizmeti veren birçok platform, yurt dışında faaliyet gösterdiği için Türk denetim kurumlarının yetki alanı dışında kalmaktadır. Bu durum kullanıcıları, olası bir mağduriyet durumunda hukuki korumadan yoksun bırakabilir.
Ayrıca yakın gelecekte Türkiye'de faaliyet göstermek isteyen kripto platformlarının SPK’dan lisans alma zorunluluğu getirilmesi beklenmektedir. Bu bağlamda, lisanssız platformlarla yapılan P2P işlemler yasal takibe açık hale gelebilir.
Türkiye’de Kullanılan Başlıca P2P Kanalları
- Telegram ve WhatsApp Grupları: Yüzlerce yatırımcı, bu tür sosyal medya grupları üzerinden birebir P2P alım satımı yapmaktadır. Ancak yasal olarak hiçbir güvence sunmayan bu kanallar, dolandırıcılık riskini en çok barındıran ortamlardır.
- Global P2P Platformları: Binance P2P, OKX, Bybit gibi global borsaların sunduğu P2P hizmetleri Türkiye'de de kullanılmaktadır. Ancak bu platformlar genellikle KYC doğrulaması gerektirdiğinden, daha güvenli alternatifler olarak görülür.
- Yüz Yüze Nakit İşlemler: Bazı yatırımcılar, doğrudan buluşarak kripto/fiat değişimi yapmayı tercih eder. Bu yöntem güvenlik ve yasal açıdan en riskli yöntemlerden biridir.
Düzenleyici Kurumların Gelecek Planları
Türkiye, kripto varlık düzenlemeleri konusunda hızlı bir yasal altyapı inşa etmeye çalışmaktadır. SPK’nın gözetiminde, platform lisanslaması, vergi düzenlemeleri, kara para aklamayla mücadele prosedürleri gibi birçok alan kısa vadede yasal zemine oturtulacaktır.
Bu çerçevede, kripto varlık hizmet sağlayıcıları tanımına P2P sistemler de dahil edilebilir. Bu durum, P2P platformları için kayıt zorunluluğu ve kullanıcılar için kimlik doğrulama gerekliliğini beraberinde getirecektir.
Sonuç: P2P Ticareti Yasak Değil, Ancak Riskli
Türkiye'de P2P kripto ticareti yasal olarak yasak değildir, ancak yasal çerçeve henüz netleşmediği için risklidir. Kullanıcıların dolandırıcılığa karşı kendilerini koruması, işlemlerini şeffaf şekilde yürütmesi ve ileride gelebilecek vergi ve düzenleme yükümlülüklerine hazır olması önemlidir.
Kriptomagic.com olarak, P2P işlemleri yapan tüm kullanıcıların resmi düzenlemeleri takip etmesini ve işlemlerini mümkün olduğunca belgeli ve güvenli kanallar üzerinden yapmasını tavsiye ediyoruz.
