SPK’nın Beklenen Kripto Düzenlemesi: Bireysel Yatırımcıya Etkileri
Giriş: Düzenlemelerle Yeni Bir Dönem Başlıyor
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 13 Mart 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan III‑35/B.1 ve III‑35/B.2 tebliğleriyle, Türkiye'nin kripto varlık piyasasında kapsamlı bir düzenleyici çerçeve oluşturdu. Bu ikincil düzenlemeler, bireysel yatırımcı güvenini artırmayı ve piyasa aktörleri için net uyum kuralları getirmeyi hedefliyor
1. Lisanslama Zorunluluğu ve Sermaye Yeterliliği
Bu düzenlemelerle birlikte, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının (borsalar, saklama kuruluşları vb.) SPK’dan kuruluş ve faaliyet izni almadan işlem yapması yasaklandı Ek olarak, sermaye asgari tutarları belirlendi: borsalar için 150 milyon TL, saklama kuruluşları için 500 milyon TL sermaye şartı mevcut durumda Müşteri varlıklarının belirli limitlerin üzerine çıkması halinde, ilave öz kaynak yükümlülüğü getiriliyor
Bireysel yatırımcı açısından önemi: Güçlü sermaye yapısına sahip firmalara yönelim artacak, küçük ve likidite riski taşıyan platformlar elenecek; bu da yatırımcıların işlemlerini daha sağlam zemine oturmuş platformlar üzerinden yapmaları anlamına geliyor.
2. Şeffaflık, Denetim ve Varlık Ayrımı
Yeni düzenleme; platformların müşteri varlıklarını kendi fonlarından ayrı tutmasını, yıllık bağımsız bilgi sistemleri denetimini zorunlu kıldı . Ayrıca tebliğ, platformların MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu) ile entegrasyon kurmasını ve raporlama yapmasını şart koşarak şeffaflığı vurguladı.
Yatırımcı açısından anlamı: Fonlarının güvenli olduğunun belgelenmesi ve bağımsız denetimlerle desteklenmesi, bireysel yatırımcılar için önemli bir güven sinyali oluşturuyor.
3. Yüksek Riskli İşlemlere Sınırlama
SPK düzenlemesi, kaldıraçlı işlemler, vadeli işlemler, kredili alım, türev araçlar ve açığa satış gibi yüksek riskli faaliyetleri platformlar açısından yasakladı .
Bireysel yatırımcı korunması açısından: Bu karar, bireylerin riskli türev işlemlerle karşı karşıya kalmasını önleyerek, piyasa istikrarı ve bireysel kayıpların sınırlanmasına katkı sunuyor.
4. Yasaklı Operasyonlara Müdahale Yetkisi ve Caydırıcılık
Düzenleme, yurtdışı merkezli lisanssız platformların Türkiye’de hizmet vermesini bir aylık süreyle durdurmaları zorunluluğunu öngörüyor; aksi hâlde ağır yaptırımlarla karşılaşacaklar Ayrıca SPK, izinsiz faaliyetleri tespit ettiğinde erişim engeli veya içeriğin kaldırılması için yetkili kurumlara başvurabiliyor
Yatırımcı açısından etkisi: Lisanslı olmayan platformlardan kaynaklanan dolandırıcılık ve güven sorunlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor; bireyler yalnızca denetimli ve güvenli platformlara yönlendirilmiş olacak.
5. Yasal Altyapının Güçlenmesi ve AB Uyumlu Çerçeve
SPK düzenlemeleri, Türkiye’yi global standartlarla (örneğin AB MiCAR) uyumlu hale getirerek, kripto ekosisteme uluslararası bir altyapı kazandırıyor Bu yasal netlik, yabancı yatırımcı ilgisi, yerli girişimlerin uluslararası pazara açılımını kolaylaştırıyor.
Bireysel yatırımcıya yansıması: Yurt dışı entegre projeler, stablecoin gibi inovatif yatırım araçlarına erişimde rekabetçi ve güvenli bir ortam oluşması bekleniyor.
6. Vergi ve MASAK Yükümlülükleri
Vergi mevzuatı hâlâ netleşmemekle birlikte; MASAK kapsamında 15.000 TL üzerindeki işlemlerde bildirim zorunluluğu getirilmiş durumda Gelecekte, değer artış kazançlarına özel vergilendirme veya stopaj gibi uygulamalar gündeme gelebilir.
Yatırımcı açısından: Vergisel belirsizlikler sürse de, büyük işlemlerin MASAK bildirimiyle izlenebilmesi, kara para aklama riskine karşı caydırıcı bir etki yaratıyor.
7. Kurumsallaşma ve Piyasa Aktörlerinin Uyum Süreci
SPK’ya başvuran platform sayısı kısa sürede arttı; örneğin KuCoin TR, erken sürede SPK'ya başvurarak uyum adına söz verdi Bu ve benzeri girişimler, piyasada kurumsallaşmayı hızlandırıyor.
Bireysel yatırımcı açısından: Güçlü altyapı ve kurumsal teknik yetkinlik, işlemlerin güvenli ve hızlı gerçekleşmesini sağlayarak kullanıcı memnuniyetini artırıyor.
Sonuç: Bireysel Yatırımcılar Ne Kazanıyor?
- Güven artışı: Sermaye yeterliliği, fon ayrımı, denetim zorunluluğu gibi mekanizmalar, yatırımcıların fonlarının güvende olduğuna dair sinyal veriyor.
- Daha şeffaf bir piyasa: Zorunlu raporlama, MKK entegrasyonu ve şeffaf tanıtım, bilgi asimetrisini azaltıyor.
- Risk kontrolü sağlanıyor: Kaldıraçlı ve türev işlemlerin sınırlanmasıyla, bireysel yatırımcılar zarar riski yüksek alanlardan korunuyor.
- Yapısal sağlamlık: Lisanslı ve kurumsal altyapıya sahip platformlar ön plana çıkarken, yatırımcılar daha emniyetli duruma taşınıyor.
- Vergisel izlenebilirlik: MASAK bildirimi gibi uygulamalar, etik olmayan işlemlerin önüne geçiyor ve güven ortamını güçlendiriyor.
