Kripto Para Terimler Sözlüğü: Dijital Varlık Dünyasının Rehberi

Kripto para ekosistemine giriş yapmak isteyenler için karmaşık kavramları anlamak zor olabilir. Bu sözlük, kripto para dünyasında sıkça karşılaşılan terimleri anlaşılır bir dille açıklamaktadır.

A

Adres (Address): Kripto para gönderip almak için kullanılan, rakam ve harflerden oluşan benzersiz bir tanımlayıcıdır. Bir e-posta adresi gibi düşünülebilir.

Altcoin: Bitcoin dışındaki tüm alternatif kripto para birimlerine verilen genel isimdir.

ASIC (Application-Specific Integrated Circuit): Sadece kripto para madenciliği için tasarlanmış özel bir donanım cihazıdır.

ATH (All-Time High): Bir kripto paranın tüm zamanlar içinde ulaştığı en yüksek fiyattır.

Atom Swap: Farklı blok zincirlerindeki kripto paraların aracı olmadan doğrudan değiş tokuş edilmesini sağlayan teknoloji.

B

Balina (Whale): Piyasayı etkileyecek kadar büyük miktarda kripto para tutan kişi veya kuruluşlar.

Bear Market (Ayı Piyasası): Fiyatların düşüş eğiliminde olduğu piyasa koşulları.

Block (Blok): Blockchain üzerinde işlemleri içeren ve birbirine zincirlenmiş veri paketleri.

Block Reward (Blok Ödülü): Madencilerin yeni bir blok oluşturduğunda aldığı kripto para miktarı.

Bull Market (Boğa Piyasası): Fiyatların yükseliş eğiliminde olduğu piyasa koşulları.

Burn (Yakma): Bir kripto paranın dolaşımdan kalıcı olarak çıkarılması işlemi.

C

Cold Storage (Soğuk Depolama): Kripto paraların internet bağlantısı olmayan cihazlarda saklanması.

Consensus (Konsensüs): Blockchain ağında işlemlerin doğrulanması için kullanılan karar verme mekanizması.

Custodial Wallet (Emanet Cüzdan): Özel anahtarların kullanıcı yerine bir üçüncü tarafça (örneğin borsa) kontrol edildiği cüzdan türü.

D

DAO (Decentralized Autonomous Organization): Merkezi bir yönetim olmadan, akıllı kontratlar aracılığıyla yönetilen özerk organizasyon.

DApp (Decentralized Application): Merkeziyetsiz bir ağ üzerinde çalışan uygulamalar.

DeFi (Decentralized Finance): Geleneksel finansal aracıları ortadan kaldırmayı amaçlayan merkeziyetsiz finans ekosistemi.

DEX (Decentralized Exchange): Kullanıcıların aracı olmadan doğrudan token takası yapabildiği merkeziyetsiz borsa.

Double Spending (Çift Harcama): Aynı dijital para biriminin iki kez harcanması sorunu.

F

Faucet: Kullanıcılara küçük miktarlarda ücretsiz kripto para dağıtan web siteleri.

FOMO (Fear of Missing Out): Fırsatı kaçırma korkusuyla yapılan acele alım satım kararları.

Fork (Çatal): Bir blockchain'in iki farklı versiyona ayrılması.

FUD (Fear, Uncertainty, Doubt): Piyasada korku, belirsizlik ve şüphe yaratarak fiyatları etkileme girişimi.

G

Gas: Ethereum ağında işlem yapmak için ödenen ücret.

Genesis Block (Oluşum Bloğu): Bir blockchain'deki ilk blok.

Governance Token (Yönetişim Tokeni): Sahiplerine bir protokolün gelişimi hakkında oy hakkı veren tokenler.

H

HODL: "Hold On for Dear Life" ifadesinin kısaltması, uzun vadeli yatırım stratejisini ifade eder.

Hard Cap: Bir ICO sırasında toplanabilecek maksimum fon miktarı.

Hash: Değişken uzunluktaki veriyi sabit uzunlukta bir karakter dizisine dönüştüren matematiksel işlev.

I

ICO (Initial Coin Offering): Yeni kripto para projelerinin fon toplamak için kullandığı yöntem.

IEO (Initial Exchange Offering): Kripto para borsalarının aracılık ettiği token satış yöntemi.

Immutable (Değiştirilemez): Blockchain'e kaydedilen verilerin değiştirilemez olma özelliği.

K

KYC (Know Your Customer): Müşterilerin kimliğini doğrulama süreci.

Key (Anahtar): Kripto paralara erişmek için kullanılan şifreleme araçları. Özel anahtar (private key) ve açık anahtar (public key) olmak üzere ikiye ayrılır.

L

Liquidity (Likidite): Bir varlığın hızlı ve kolay bir şekilde nakde çevrilebilme kabiliyeti.

Lightning Network: Bitcoin ağında işlemleri hızlandırmak için geliştirilen ikinci katman çözümü.

M

Market Cap (Piyasa Değeri): Dolaşımdaki toplam token sayısı ile fiyatın çarpımı.

Mining (Madencilik): Yeni blokların oluşturulması ve işlemlerin doğrulanması süreci.

Mempool: İşleme alınmayı bekleyen işlemlerin toplandığı alan.

N

NFT (Non-Fungible Token): Benzersiz ve bölünemez dijital varlıkları temsil eden tokenler.

Node (Düğüm): Blockchain ağına bağlı olan ve veri depolayan bilgisayarlar.

O

Oracle: Blockchain dışındaki verileri akıllı kontratlara aktaran sistemler.

OTC (Over The Counter): Kripto borsaları dışında gerçekleşen büyük hacimli işlemler.

P

Peer-to-Peer (P2P): Aracı olmadan doğrudan kullanıcılar arasında gerçekleşen işlemler.

Private Key (Özel Anahtar): Kripto paraların kontrolünü sağlayan gizli anahtar.

Proof of Stake (PoS): Hisse ispatı, blok oluşturma hakkını token miktarına göre dağıtan konsensüs mekanizması.

Proof of Work (PoW): İş ispatı, madencilerin matematiksel problemleri çözerek blok oluşturma hakkı kazandığı konsensüs mekanizması.

Public Key (Açık Anahtar): Kripto para almak için başkalarıyla paylaşılan adres.

R

ROI (Return on Investment): Yatırım getirisi.

S

Satoshi: Bitcoin'in en küçük birimi (1 BTC = 100.000.000 Satoshi).

Scalability (Ölçeklenebilirlik): Bir blockchain'in artan işlem hacmini karşılayabilme yeteneği.

Smart Contract (Akıllı Kontrat): Belirli koşullar yerine getirildiğinde otomatik olarak yürütülen bilgisayar protokolleri.

Stablecoin: Değeri dolar gibi fiat para birimlerine sabitlenmiş kripto paralar.

Staking: PoS blockchain'lerinde ağ güvenliğine katkıda bulunmak için kripto paraları kilitlemek.

T

Token: Bir blockchain üzerinde oluşturulan ve çeşitli varlıkları veya hakları temsil eden dijital birimler.

Transaction Fee (İşlem Ücreti): Blockchain ağında işlem yapmak için ödenen ücret.

TPS (Transactions Per Second): Bir blockchain'in saniyede işleyebildiği işlem sayısı.

W

Wallet (Cüzdan): Kripto paraları saklamak ve yönetmek için kullanılan yazılım veya donanım.

Whitepaper (Teknik Doküman): Bir kripto para projesinin teknik detaylarını ve vizyonunu açıklayan belge.

Y

Yield Farming: DeFi platformlarında en yüksek getiriyi sağlamak için kripto varlıkların stratejik olarak konumlandırılması.