Yeni Düzenlemenin Kapsamı ve Gerekçesi
Son dönemde Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından yayımlanan tebliğde ve Hazine-Maliye Bakanlığı ile İçişleri bakanlığı arasındaki hazırlık süreçlerinde, kripto varlık işlemlerini denetim altına alacak bir çerçeve kurulması amaçlanıyor. Bu düzenlemelerin temel gerekçeleri arasında:
- Kripto varlıklar üzerinden gerçekleştirilen yasa dışı bahis, kara para aklama, dolandırıcılık gibi faaliyetlerin önüne geçmek
- “Seyahat kuralı (Travel Rule)” ilkelerini uygulamayan işlemleri kontrol altına almak
- Piyasa istikrarını sağlamak ve yatırımcıların korunmasını artırmak
yer alıyor.
Düzenleme taslağına göre, stablecoin çekim/transfer işlemlerine günlük ve aylık limitler, bekleme süreleri ve ek zorunluluklar getiriliyor.
Yeni Taslakta Öngörülen Limitler
Günlük ve Aylık Transfer Limitleri
- Stablecoin çekimlerinde günlük 3.000 USD limiti uygulanması planlanıyor.
- Ayrıca bu işlemler için aylık 50.000 USD limiti belirlenmiş durumda.
- Ancak, düzenlemeye tam uyum gösteren platformların (seyahat kuralını uygulayan, kimlik-veri kontrolünü eksiksiz yapan) kullanıcılarına bu limitlerin iki katına kadar (6.000 USD / 100.000 USD) çıkarma imkânı tanınabileceği belirtiliyor.
Bu şartla birlikte, limitler sadece stablecoin işlemlerini kapsayacak; diğer kripto paralar için aynı kısıtlamalar doğrudan öngörülmemiş durumda.
Bekleme Süreleri (Lock-up Süreleri)
- Yeni düzenlemeye göre, kullanıcıların kripto varlıklarını alım, takas ya da yatırma işlemlerinden sonra transfer edebilmeleri için en az 48 saat bekleme süresi getirilmesi planlanıyor.
- İlk kez yapılan çekim işlemi için bu süre 72 saate kadar çıkarılabilecek.
- Binance TR özelinde, bu bekleme uygulaması halihazırda devreye alınmış durumda.
Bekletme süresi, sistem dışına hızlı çıkışı engellemek, şüpheli fon hareketlerini sınırlamak amacıyla öne çıkarılıyor.
İşlem Açıklaması ve Belge Zorunluluğu
- Stablecoin transferlerinde işlem yapan kişiden en az 20 karakter uzunluğunda açıklama istenmesi zorunlu hale geliyor.
- Ayrıca, transferin kaynağı, amacı, gönderen ve alıcı kimlik bilgileri gibi verilerin kayıt altında tutulması bekleniyor (seyahat kuralı ilkeleri çerçevesi).
Bu zorunluluk, işlem şeffaflığı ve takibi açısından önemli bir kontrol mekanizması olarak konumlandırılıyor.
Mevcut Uygulamalar: Binance TR Örneği
MASAK tebliğinin yürürlüğe girmesinin ardından, Binance TR platformunda bazı kısıtlamalar aktif hale gelmiş durumda.
Binance TR’deki uygulamaların öne çıkan özellikleri:
- Stablecoin çekim işlemlerinde günlük 3.000 USD ve aylık 50.000 USD limiti.
- Binance TRansfer kanalında, kimlik doğrulaması uyumlu işlemler için limitler günlük 6.000 USD / aylık 100.000 USD olarak belirlenmiş durumda.
- Bekletme süresi: yeni yatırılan veya takas edilen varlıklar için 72 saat bekleme, sonrasında 48 saat bekleme kuralı uygulanıyor.
- Bu uygulamalarda tüm kripto çekim işlemlerine minimum işlem notu (20 karakter) zorunluluğu eklendi.
Bu yönelim, kripto platformlarının yasal uyum süreçlerine hızla adapte olması gerektiğini gösteriyor.
Eleştiriler, Muhtemel Etkiler ve Tartışmalar
Yatırımcı Açısından Dezavantajlar
- Limit uygulamaları, özellikle kurumsal veya büyük hacimli kullanıcıların stablecoin transferlerinde esneklik kaybına neden olabilir.
- Bekletme süresi, kullanıcıların likiditeyi anlık kullanma talebini sınırlayabilir; özellikle arbitraj, acil işlem ihtiyaçları ya da uluslararası transferlerde dezavantaj yaratabilir.
Denetim ve Uyum Açısından Etkiler
- Düzenlemeye tamamen uyum sağlayan platformlara tanınabilecek “limit artırımı” teşviği, platformları daha sıkı denetime yönlendirebilir.
- Transfer açıklaması ve kimlik verisi zorunluluğu, kara para aklama riskini düşürecek bir araç olarak görülüyor.
- Şüpheli işlem algılanan durumlarda limitlerin iki katına çıkarılması ya da işlem durdurma yetkileri gibi esneklikler de açık bırakılmış durumda.
Piyasa Dinamikleri ve Rekabet
- Bu düzenleme, yerel platformlar arasındaki rekabeti etkileyebilir. Uyum sağlayamayan platformların piyasada dezavantajlı konuma düşmesi muhtemel.
- Yüksek hacimli stablecoin transferi yapan kurumlar ya da servis sağlayıcılar, bu kısıtlamalar nedeniyle alternatif çözümlere (örneğin dış borsalar, OTC işlemler, yurt dışı platformlar) yönelebilir.
- Dünyada benzer düzenlemeler (örneğin AB MiCA çerçevesi) ile Türkiye’nin politikaları arasında yakınlaşma olasılığı bulunuyor.
Sonuç: Limitler Artıyor mu, Ne Beklenmeli?
Evet, teknik olarak stablecoin transfer limitleri artmaktan ziyade sabitleniyor ve sıkılaştırılıyor diyebiliriz. Yeni düzenleme taslağı, stablecoin işlemlerine günlük ve aylık üst sınırlar getirerek kontrolü artırmayı amaçlıyor. Ancak platformların uyum derecesine bağlı olarak bazı kullanıcılar için bu limitlerin artırılması imkânı da tanınıyor.
Buna ek olarak, çekim işlemlerine getirilen bekletme süresi ve işlem açıklaması zorunluluğu gibi tedbirler, transfer süreçlerini daha kontrollü ve kayıtlara dayanan hale getiriyor. Bu, yatırımcılarımız için hem bir kısıtlama hem de koruyucu bir düzenleme unsuru olarak yorumlanabilir.
KriptoMagic.com olarak bu gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Kanun taslağının Meclis’teki süreci, SPK ve MASAK’ın yorumları ve uygulamaya geçme zamanlaması göz önünde bulundurulduğunda, bu düzenlemenin sektörde büyük etkisi olacağını söyleyebiliriz.
