2025’te Türkiye’de Kripto: Yasal Durum, Vergi ve Kullanıcı Eğilimleri
Türkiye, 2025’e girerken kripto varlıklar konusunda “yasak–serbest” ikileminden çıkarak net bir çerçeve kurdu: Kripto varlıklar yasal; fakat ödeme aracı olarak kullanımı yasak ve piyasa, lisans–uyum esaslı sıkı bir rejime bağlandı. Aşağıda 2025’in güncel fotoğrafını; hukuk, vergi ve kullanıcı davranışları ekseninde, kriptomagic.com okurları için derliyoruz. (TCMB’nin 16 Nisan 2021 tarihli “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmaması” yönetmeliği; 2024’te kabul edilen 7518 sayılı Kanun; 13 Mart 2025’te yayımlanan SPK tebliğleri; MASAK’ın 2025 güncellemeleri ve 2024’te FATF gri listeden çıkış süreci temel dayanaklardır.)
1) Hukuki Statü: “Yasal ama para değil”
- Ödeme yasağı sürüyor. Kripto, Türkiye’de ödeme aracı olarak kullanılamaz; ödeme ve e-para kuruluşları kripto ile işleme aracılık edemez. Bu yasak, 30 Nisan 2021’de yürürlüğe giren TCMB düzenlemesiyle halen geçerli.
- Pazar, SPK rejimine girdi. 2 Temmuz 2024’te 7518 sayılı Kanun ile “kripto varlık”, “platform”, “saklama” gibi kavramlar mevzuata girdi; SPK’ya düzenleme–denetim yetkisi verildi. 13 Mart 2025’te yayımlanan ikincil düzenlemeler (III-35/B.1 ve III-35/B.2) kuruluş–faaliyet izinleri, çalışma usulleri, sermaye yeterliliği, listeleme ve mutabakat ilkelerini ayrıntılandırdı.
2) Lisans, Sermaye ve Altyapı: “Bankacılığa yakın standartlar”
- Kuruluş/çalışma izni ve sermaye yeterliliği. SPK tebliğleri, lisans başvuru şartlarından organizasyon yapısına, bilgi sistemlerinden asgari özkaynaklara kadar ayrıntılı bir “banka benzeri” çıta koyuyor. Platformların faaliyet izinleri, iç kontrol/uyum, siber güvenlik ve iş sürekliliği planları denetime tabi.
- MKK entegrasyonu ve şeffaflık. 2025’te getirilen yükümlülüklerle, müşteri kripto bakiyelerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegre raporlanması ve mutabakatı zorunluluk haline geldi; bu, yatırımcı koruması ve sistemik görünürlük için kırılma noktası.
- AML/KYC cephesi sıkılaştı. 28 Haziran 2025’te yayımlanan MASAK Genel Tebliği ve eylül sonunda güncellenen “KVHS Rehberi” ile uzaktan kimlik tespiti, seyahat kuralı (travel rule) uyumu, fon kaynağı sorgusu, gelişmiş risk skorlama ve güncellenen KYC çerçevesi netleşti.
3) Uygulama ve Denetim: “Gri listeden çıkışın etkisi”
- FATF gri listeden çıkış (Haziran 2024). Türkiye’nin AML/CTF eksikleri giderildiği için gri listeden çıkarılması, uluslararası güveni ve yabancı sermaye iştahını güçlendirdi. Bu gelişme, 2025’te kripto alanındaki düzenleme ve uyum adımlarına da ivme verdi.
- Transfer limiti ve bekleme süreleri. 2025 yazında, yasa dışı bahis ve dolandırıcılıkla mücadele kapsamında, seyahat kuralı uygulanmayan çekimlerde 48–72 saat bekleme ve stabilcoin transferlerine günlük/aylık limit gibi önlemler kamuoyuna duyuruldu ve düzenlemelere yansıdı.
4) Vergi Başlığı: “Çerçeve netleşti, oranlar sınırlı/tedrici”
Vergi, 2025’te en çok merak edilen konu. Fotoğrafı üç maddede özetleyelim:
- Açık ve tekil bir “oran tablosu” hâlâ yok. 2025 ortası itibarıyla bireysel yatırımcıların alım-satım kazançlarına otomatik stopaj/işlem vergisi yürürlükte değildir; kurumlar vergisi ve ticari kazanç boyutunda mevcut genel ilkeler işletilebilir.
- Beyan/raporlama disiplinine hazırlık. Vergi otoritesi; sempozyumlar, rehberler ve teknik çalışmalarla kripto kazançlarının beyan ve denetim altyapısını olgunlaştırıyor. Bu kapsamda beyan formları, elde tutma süresine duyarlı matrah tartışmaları ve uluslararası veri paylaşım çerçeveleri gündemde.
- AB–OECD ekseni (DAC8/CARF). AB’nin DAC8’i ve OECD’nin CARF çerçevesi, sınır aşan raporlamayı standartlaştırıyor. Türkiye, bu standartları izlerken uygulama takvimine ilişkin farklı açıklamalar bulunsa da vergi şeffaflığının artacağı yönünde net bir eğilim var.
Pratik sonuç: 2025 sonunda bireysel yatırımcı için “kesinleşmiş, yeknesak oranlar”dan ziyade; lisanslı platformlar üzerinden işlem, KYC/AML uyumu, potansiyel beyan yükümlülükleri ve risk bazlı denetim ön planda. Bu nedenle yatırımcının, yıl içi kâr/zarar kayıtlarını düzgün tutması ve olası beyan çağrılarına hazır olması önerilir.
5) Kullanıcı Eğilimleri: Enflasyon sığınağı, stabilcoin disiplini, lisanslı platform tercihi
- Yüksek sahiplenme ve hacim. 2025 Chainalysis Küresel Benimseme Endeksi’nde Türkiye, üst sıralardaki yerini koruyor; MENA’da ise en büyük piyasalardan biri. Farklı pazar çalışmalarında Türkiye’nin kripto sahipliği oranları %20’nin üzerinde tahmin ediliyor ve kullanıcı sayıları on milyonlar seviyesinde telaffuz ediliyor. (Metodolojiler farklılık gösterse de eğilim aynı: yüksek penetrasyon.)
- Stabilcoin odaklı gündelik kullanım. Enflasyon ve kur oynaklığı, TL bazlı tasarrufları zorlarken; kullanıcılar stabilcoin’leri tasarruf/transfer aracı olarak benimsedi. 2025 yazındaki limit ve bekleme süreleri, tam da bu alanı düzenleyerek kötüye kullanımı frenlemeyi amaçlıyor.
- Uygulama tercihleri ve yerli–yabancı denge. İndirme/aktif kullanıcı verileri, Binance TR ve yerli platformların (BtcTurk, Paribu vb.) geniş kullanıcı tabanını koruduğunu; lisans/uyum gerekliliklerinin kullanıcıyı “kayıtlı platformlara” yönelttiğini gösteriyor.
- Altcoin ilgisi sürüyor. 2024 sonundan 2025 ortasına uzanan dönemde altcoin işlem iştahı artarken, kullanıcı davranışı kısa vadeli fırsat arayışı ile uzun vadeli “dolar karşısı koruma” motivasyonunu birleştiriyor.
6) Tüketici Koruması: Saklama, ayrıştırma ve şeffaflık
- MKK raporlaması ve varlık ayrıştırma. MKK ile raporlama ve mutabakat, müşteri varlıklarının platform bilançolarından ayrıştırılmasına, gözetim ve denetime veri sağlayan en kritik halkalardan biri oldu. Bu, olası iflas/suistimal risklerinde yatırımcı lehine bir güvenlik yastığı anlamına geliyor.
- Uyum rehberi ve uzaktan kimlik. MASAK’ın 2025’te güncellediği KVHS Rehberi; uzaktan kimlik tespiti, canlı görüşme, canlılık testi, riskli işlem senaryoları ve seyahat kuralı uyumunu platformların “olmazsa olmazı” haline getirdi.
7) 2025’e Özgü Başlıca Gelişmeler – Kısa Kronoloji
- Şubat–Mart 2025: SPK, lisans/çalışma–sermaye yeterliliği tebliğleri (III-35/B.1 ve III-35/B.2) ile çerçeveyi somutladı.
- Mayıs 2025: MKK entegrasyonu yükümlülükleri, platformların raporlama–mutabakat görevlerini keskinleştirdi.
- Haziran 2025: MASAK Genel Tebliği ile transfer limitleri/çekim bekleme süreleri gibi AML tedbirleri geldi; Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıkladı.
- Eylül 2025: MASAK KVHS Rehberi güncellendi; uzaktan müşteri edinimi ve seyahat kuralında netlik.
8) 2025–2026 Görünümü: Beklentiler ve izlenecek başlıklar
- Vergi mimarisi: Stopaj/işlem vergisi veya beyan esaslı kademeli gelir vergisi seçeneklerinden biri için teknik hazırlıklar olgunlaşıyor; nihai modelin lisanslı platformlar üzerinden veri temelli işleyeceği beklentisi kuvvetli. Yatırımcılar, yıl sonu kâr-zarar dökümlerini ve işlem ekstrelerini saklamalı.
- Stabilcoin düzeni: Transfer limitleri ve bekleme süreleri uygulamasının; illegal bahis/dolandırıcılıkla mücadele yanında, bireysel kullanıcı deneyimini gereksiz yere zorlamadan nasıl optimize edileceği izlenecek.
- Piyasa yapısı: Lisanslı borsalarda şeffaflık–raporlama standardı yükseldikçe, yerli–yabancı oyuncuların rekabeti kullanıcı deneyimi, güvenlik ve ürün çeşitliliği ekseninde derinleşecek.
- Uluslararası uyum: DAC8/CARF gibi raporlama standartlarının uygulanma takvimi netleştikçe, sınır aşan işlem şeffaflığı artacak; bireysel kullanıcı için otomatik veri paylaşımı dönemi güçlenecek.
Sık Sorulan Üç Soru – 2025 Sonu İtibarıyla Hızlı Yanıtlar
Kripto ile ödeme yapabilir miyim? Hayır. Ödeme aracı olarak kullanmak yasak; ödeme/e-para kuruluşları kripto işlemlerine aracılık edemez.
Borsalar lisanslı mı? Evet; 7518 sayılı Kanun ve 2025 SPK tebliğleriyle lisans–faaliyet izni–sermaye yeterliliği şartları açık. Lisanssız faaliyetlere yaptırım öngörülüyor.
Vergi var mı? 2025’te bireysel yatırımcı için yeknesak, otomatik stopaj/işlem vergisi yürürlükte değil; ancak beyan/raporlama disiplini güçleniyor ve kurumlar vergisi/ ticari kazanç yönleri mevcut mevzuata göre değerlendiriliyor. Gelişmeler yakından izlenmeli.
Son Söz
2025, Türkiye’nin kriptoyu “yasak–serbest” ikiliğinden çıkarıp regüle–lisanslı bir finansal varlık sınıfı olarak konumlandırdığı yıl oldu. Ödeme yasağı yerinde duruyor; ancak SPK–MASAK ekseninde kurulan lisans, saklama, raporlama ve AML iskeleti; kullanıcı güvenliği ile piyasa şeffaflığını artırıyor. Vergi tarafında ise beyan–raporlama ve veri temelli denetim yaklaşımı öne çıkarken, tekil oranlara dayalı bir model yerine kademeli ve ölçülü bir geçiş bekleniyor. Kullanıcı davranışlarında stabilcoin’ler, enflasyon karşısında günlük finans disiplini sunarken; lisanslı platformlar “varsayılan güvenli liman” haline geliyor. Kripto 2026’ya, güçlü regülasyon omurgası ve yüksek kullanıcı iştahıyla giriyor.
