Türkiye’nin Kripto Düzenlemesi 2025’te Nasıl Olacak?
Kripto para piyasası, küresel ölçekte regülasyon baskısıyla karşı karşıya kalırken Türkiye de kendi düzenleyici çerçevesini hızla şekillendiriyor. 2024’te kabul edilen 7518 sayılı Kanun’un ardından 2025’te yürürlüğe giren ikincil düzenlemeler, sermaye yeterliliğinden transfer limitlerine, lisanslamadan vergi uygulamalarına kadar birçok alanda sektöre net sınırlar ve yükümlülükler getiriyor. Kriptomagic.com olarak, bu yeni dönemde Türkiye’nin kripto stratejisini tüm detaylarıyla inceliyoruz.
Arka Plan: 7518 Sayılı Kanun ve SPK Yetkisi
2 Temmuz 2024’te Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7518 sayılı Kanun ile kripto varlık hizmet sağlayıcıları (KVHS, yani kripto borsaları ve diğer hizmet platformları) ilk kez sermaye piyasası hukuku kapsamında ele alındı. Bu kanun ile:
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının tanımı yapıldı,
- Lisanslama ve düzenleme yetkisi Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’na verildi,
- Yatırımcı varlıklarının ayrıştırılması (segregation) zorunluluğu getirildi,
- İdari ve cezai yaptırımlar öngörüldü.
Bu çerçevede SPK, kripto varlık piyasasını detaylı düzenlemek üzere ikincil düzenlemeler hazırladı.
2025’te Yürürlüğe Giren İkincil Düzenlemeler
2025’in ilk aylarında SPK tarafından iki ana tebliğ (“III-35/B.1” ve “III-35/B.2”) Resmî Gazete’de yayımlandı. Bu tebliğlerle birlikte, kripto varlık platformları için hem kuruluş usulleri hem de operasyonel yükümlülükler ayrıntılı şekilde belirlendi.
Tebliğ III-35/B.1 – Kuruluş ve Faaliyet Esasları
Bu tebliğde yer alan başlıca hükümlere göre:
- KVHS’ler SPK’dan izin almak zorunda; pay devirleri, kurucu ortak yapısı, yöneticiler, organizasyonel yapı SPK onayına tabi olacak.
- İç denetim, iç kontrol, risk yönetimi, bilgi sistemleri altyapısı ve teknolojik güvenlik standartları zorunlu kılındı.
- Şeffaflık, kayıt–belge sistemleri, bağımsız denetim ve rezerv kanıt denetimi (Proof of Reserves) gibi uygulamalara yer verildi.
Tebliğ III-35/B.2 – Çalışma Usulü & Sermaye Yeterliliği
Bu tebliğ kripto varlıkların transferi, saklanması, listelenmesi, platform operasyonları ve sermaye gereklilikleri gibi konuları düzenliyor:
- Platformlar yalnızca SPK onaylı varlıkları listeleyebilecek.
- Müşteri varlıkları platform varlıklarından ayrı tutulacak, saklama hizmeti sunulacaksa yetkili kurumlarla sözleşme yapılacak.
- Asgari sermaye şartları belirlendi: platformlar için ~150 milyon TL, saklama kurumları için ~500 milyon TL seviyesinde.
- Platformlar, müşteri nakitlerini banka hesaplarında tutacak, takas ve mutabakat süreçlerinde uyum gösterecek.
- İşlem yürütme politikaları, çakışan çıkarların yönetimi, müşteri bilgilendirme yükümlülükleri gibi kurallar getirildi.
30 Haziran 2025 Dönemi: Platformlar İçin Çalışma Başlangıcı
Yeni düzenleme kapsamında, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının 30 Haziran 2025 tarihine kadar SPK’ya başvurmaları şart koşuldu. Başvuru yapmayan ya da eksiklik içinde kalan kurumlar, Türkiye’de kripto hizmeti sunma yetkisini kaybedecek.
Bazı bankalar da saklama hizmeti sunma için başvurdu. Ancak bu başvuruların BDDK uygunluk görüşüne tabi olduğu; bankaların sermaye ve organizasyon yapılarının da SPK kriterlerine uygun olması gerektiği belirtiliyor.
Borsa platformları, başvuru sürecinden itibaren geçici düzenlemelere tabi olacak; faaliyet onayı alabilmek için ek süre verilebilecek, ancak toplam süreç bir yılı geçemeyecek.
Bu geçiş süreci, piyasada “uyum dönemi” olarak adlandırılıyor; platformlar hem teknik hem de idari altyapılarını bu tarihler arasında yeniden yapılandırmak durumunda.
Transfer, Çekim ve Limit Düzenlemeleri
2025 itibarıyla kripto transferleri ve çekim işlemleri de yeni sınırlarla karşı karşıya:
Limitler ve “Seyahat Kuralı”
- Stabil kripto para (stablecoin) çekimlerinde günlük 3.000 USD, aylık 50.000 USD limiti uygulanacak.
- “Seyahat kuralı” (travel rule) kapsamında, transferlerde gönderici ve alıcı bilgileri talep edilecek, 20 karakterlik işlem açıklaması zorunlu olacak.
- Platformlar, transfer sürecini kripto varlık alım, takas veya yatırma işleminden en az 48 saat sonra gerçekleştirecek; ilk çekimlerde bu süre 72 saat olarak uygulanacak.
Bu düzenlemeler, kara para aklama ve yasadışı işlemleri kontrol altına almak, platformlar arasında izlenebilirlik sağlamak amacıyla getiriliyor.
İstisnai İşlemler
Likidite sağlama, piyasa yapıcılığı veya arbitraj işlemleri gibi işlemler, kaynak belgelendirilebildiğinde bazı limitlerden muaf tutulabilecek.
Kripto Varlıkların Haczi ve İcra Düzenlemeleri
Yeni İcra ve İflas Kanunu taslakları, kripto varlıkların haczi ile icra süreçlerinde yasal bir zemin oluşturmayı hedefliyor
- Haciz taleplerinin ancak kripto varlık hizmet sağlayıcısı üzerinden yerine getirileceği; icra dairelerinin doğrudan blockchain ya da cüzdanlara erişimi olmayacağı belirtiliyor.
- Veraset, rehin, tahsilat, tedbir gibi işlemler için özel kurallar öngörülüyor.
- Bu yasal altyapı, pratikte yıllardır kripto platformlarının uyguladığı haciz yaklaşımlarını yasal hale getirme yönünde.
Bu düzenleme ile kripto piyasasında sadece teknik değil, hukuki şeffaflık da amaçlanıyor.
Vergilendirme: Ne Bekleniyor?
2025’te kripto paralar üzerindeki vergi rejimi de daha net hâle gelmeye aday:
- 2024’te Meclis’e sunulan kanun teklifinde, kripto varlık ticareti ile elde edilen kazançların gelir vergisine tabi tutulacağı; platformların, gelir idaresine bildirim yükümlülüğüne sahip olacağı belirtilmişti.
- EY Türkiye, düzenlemelerin vergi boyutuna dikkat çekerek, kripto varlık faaliyetlerinden elde edilen kazançların sermaye kazancı veya gelir vergisi kapsamında değerlendirilebileceğini vurguluyo
- Dolayısıyla 2025’te yatırımcılar sadece düzenleyici yükümlülüklerle değil, vergi sorumluluklarıyla da karşılaşacak.
- Platformlar, kullanıcıların işlem kayıtlarını ve vergi matrahlarını ilgili kurumlara sunmak durumunda kalabilir.
Henüz uygulamaya geçmemiş spesifik oranlar ya da muafiyetler açıklanmamış olsa da, kripto yatırım gelirlerinin vergilendirilmesi kaçınılmaz görünüyor.
Piyasa Etkileri: Fırsatlar ve Zorluklar
Yeni düzenleme paketi sektöre hem fırsatlar hem de baskılar getiriyor. Kriptomagic.com okurları için bunları değerlendirelim.
Fırsatlar
- Daha net düzenleme ortamı, yatırımcı güvenini artırabilir.
- Yetkili ve saygın platformlar, yasal avantajlarla büyüme imkânı bulabilir.
- Uluslararası standartlara uyum, Türkiye’yi bölgesel bir kripto merkezi haline getirme potansiyeli sunuyor.
Zorluklar
- Asgari sermaye şartları, küçük girişimlerin piyasaya girmesini zorlaştırabilir.
- Uyumluluk maliyetleri, özellikle altyapı, bilgi sistemleri, denetim ve personel açısından yüksek olacak.
- Transfer limitleri ve bekleme süreleri, likidite odaklı yatırımcıları kısıtlayabilir.
- Vergi yükümlülükleri, kar marjlarını azaltabilir.
Bu zorlukları aşabilen, teknik altyapısını güçlü kuran platformlar, yeni dönemde avantaj kazanacak.
Kurumlar Arası İşbirliği: Kim Ne Rol Alacak?
Yeni düzenleme modelinde tek bir kurum değil, çoklu kurumlar etkileşimli rol alacak:
| Kurum | Rol / Sorumluluk |
|---|---|
| SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) | KVHS’lerin lisanslaması, denetim ilkelerinin belirlenmesi, ikincil düzenlemelerin uygulanması |
| MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) | Kara para aklama ile mücadele, kaynak–amaç tespiti, transfer izleme |
| BDDK | Banka saklama hizmeti veren kurumlara uygunluk değerlendirmesi |
| TCMB (Merkez Bankası) | Kripto paraların ödemelerde kullanımı ile ilgili kısıtlamalar, para politikası denetimi |
| Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) | Kripto kazançlarının vergilendirilmesi ve bildirim yükümlülükleri |
| Bağımsız Denetim Kuruluşları | Bilgi sistemleri denetimi, finansal denetim, rezerv kanıtı doğrulama |
Bu çok aktörlü yapı, sistemin denge içinde çalışmasını sağlama amacıyla kuruldu.
2025 Sonrası: Gelecek Beklentileri ve Yol Haritası
Yeni düzenleme süreci yalnızca bir başlangıç. Kriptomagic.com olarak, 2025 sonrası beklenen gelişmeleri şu şekilde öngörüyoruz:
- Fiziksel varlık tokenizasyonu (örneğin gayrimenkul, değerli metaller) ve menkul kıymet token projeleri, SPK denetiminde yaygınlaşacak.
- DeFi (merkeziyetsiz finans) uygulamaları daha dikkatle denetlenecek — platformlar, merkeziyetsizlik iddiası taşısalar bile düzenleyici sorumluluklara tabi tutulabilir.
- Uluslararası uyum (örneğin MiCA — AB düzenlemeleri) ile Türkiye’nin regülasyonları arasındaki farklar kapatılacak, sınırötesi işlemler kolaylaşacak.
- Yeni vergilendirme modelleri geliştirilecek — sabit stopajlar, kurumlar vergisi avantajları, kripto mahsup uygulamaları gibi mekanizmalar gündeme gelebilir.
- İnovatif ürün ve hizmetler (staking, yield farming, likidite havuzu platformları) SPK tarafından tanımlanacak kriterlerle lisanslanacak.
- Denetim ve uyumluluk (compliance) altyapısı sektörde belirleyici olacak; kim yeterince güvenli ve şeffaf yapı kurabiliyorsa avantaj elde edecek.
Bu geleceğe hazırlıksız yakalanmak isteyen platformlar ya da yatırımcılar, regülasyon çarkında geride kalabilir.
Sonuç: Türkiye’de Kripto Düzenlemesinde 2025 Dönemi
2025 yılında yürürlüğe giren ikincil düzenlemelerle Türkiye, kripto varlık piyasasını daha sağlam temellere oturtmayı amaçlıyor. Bu adımlar:
- Platform kuruluşundan sermaye düzenlemelerine, transfer limitlerinden denetime kadar geniş bir çerçeve çiziyor,
- Yatırımcıları korumayı, sermaye piyasası sistemine entegrasyonu amaçlıyor,
- Uluslararası standartlarla uyum sağlama hedefi taşıyor.
Ancak bu dönüşüm sürecinde meydan okunan maliyetler, regülasyon yükleri ve operasyonal zorluklar da göz ardı edilmemeli. Yeni dönemde başarılı olacak olan aktörler, teknik altyapısını güçlü kuranlar, uyumluluk kültürünü benimseyenler ve şeffaf yönetim ile güven sağlayanlar olacak. Kriptomagic.com, 2025 sürecinde bu dinamik değişimleri yakından takip etmeye devam edecek.
